Even een visum regelen
Bij een eerste afspraak op de Nederlandse ambassade in Kampala was mij te verstaan gegeven dat, indien de homo situatie in Uganda onveilig zou worden, het heel simpel zou zijn om een visum voor mijn vriend te krijgen en zo veilig samen naar Nederland af te reizen. Uiteindelijk bleek dat mijn gesprekspartner geen kennis van zaken had. Je zou je af kunnen vragen waarom zo iemand dan uitgezocht wordt om een gesprek aan te gaan over visummogelijkheden maar ach, dat zal aan mij liggen. Feit was dat op het moment dat de situatie erg onveilig werd in Uganda wij met hangende pootjes terug kwamen van een tweede gesprek op de ambassade. Er bleek helemaal niets mogelijk. Het feit dat ik mijn vriend niet achter zou laten werd niet echt begrepen, steeds weer die opmerking dat ik gewoon naar Nederland kon gaan wanneer ik maar wilde. Wat mijn vriend betreft bleven er drie opties over volgens de ambassade:
1) Onderduiken in Uganda want zo onveilig was het nu ook weer niet (ondertussen waren de eerste homo’s aangevallen op straat, was de eerste lijst met homo’s in de krant gepubliceerd, was het eerste dodelijke slachtoffer gevallen, hadden wij de eerste lijst bedreigingen binnen en kondigde de politie aan dat zij geen homo’s zou helpen. Kortom, inderdaad een veilige situatie.)
2) Ga naar een vestiging van UNHCR dus naar Kenia of Tanzania. Op zich een redelijk advies ware het niet dat de homo’s in de vluchtelingenkampen in erbarmelijke omstandigheden verblijven.
3) Ga naar een ander land. Ok, prima optie inderdaad. Wel jammer dat mijn eigen landsvertegenwoordiging mij naar elders verwijst maar ok. Alleen klonk dit makkelijker dan het was. Als koppel van twee nationaliteiten was het zo dat voor land 1 er geen enkel probleem voor mij was terwijl land 2 geen probleem voor mijn vriend was. Maar samen….
Ondertussen had ene heer Teeven in Nederland goede sier gemaakt met een opmerking: Nederland versoepelt het asielbeleid voor Ugandese homo’s. Alleen….dit bleek te gelden voor asielzoekers die reeds in Nederland waren. Voor al die mannen en vrouwen in Uganda bleven de deuren dicht. Normaalgesproken kunnen Ugandezen redelijk makkelijk een toeristenvisum krijgen voor bijv. Nederland. Echter, de behandelende ambassade in Pretoria besloot dat er vestigingsgevaar bestond en dus werden er plots zo goed als geen toeristenvisa meer uitgegeven.
Ok, wij zijn naar Tanzania gevlucht. Ok, ik ontdekte dat ik een netwerk had wat uiteindelijk leidde tot direct contact met de heer Timmermans, minister van Buitenlandse Zaken. Ok, op de ambassade in Dar es Salaam werden wij erg prettig behandeld en ok, wij konden na een twetal maanden alsnog naar Nederland met een visum voor 5 jaar. Geweldig! Voor ons dan. Maar wij waren en zijn niet de enige homo’s uit Uganda die een veilig heenkomen zochten. Die andere jongens, meisjes, mannen en vrouwen zitten vast. Vaak ondergedoken, vaak verstopt, in angst en onveiligheid, in opvangkampen.
Het is bijna onmogelijk om naar Nederland te komen, Tenminste legaal. Simpel naar Schiphol vliegen vanuit Entebbe en daar asiel aanvragen kan niet. Immers, om aan boord van een Europese maatschappij te kunnen stappen moet er al een visum voor Schengen in het paspoort staan. Ergens anders heen vliegen en vanaf daar naar Nederland gaan heeft ook weinig zin omdat het Verdrag van Dublin bepaalt dat je dan terug gestuurd kunt worden naar het eerste land waar je voet aan de grond zette. Tuurlijk, het is makkelijk: boek een ticket (mocht een Afrikaan daar uberhaupt geld voor hebben overigens) met transfer naar ergens en zoek de IND balie bij de transfer op Schiphol. Bingo! In de papiermolen voor een visum. Illegaal is makkelijker. Over land via Turkije, over zee via Italie of Spanje maar zijn dat de wegen die deze jongens en meiden moeten bewandele? Hebben wij in Nederland niet de morele plicht om deze jongens en meiden op te vangen en te zorgen dat ze veilig zijn? Hebben wij als een van de meest liberale landen op deze wereld niet de plicht te helpen, te ondersteunen? Hele groepen mensen in Uganda zitten vast, in de klem, in doodsangst. Gevangen in kampen in buurlanden, verstopt in dorpjes in het land. Zonder zicht op verbetering. Ik ben blij en dankbaar dat mijn vriend en ik samen in Nederland zijn maar ik ben bedroefd en beschaamd als ik kijk naar die mensen die in angst en onzekerheid vast zitten.